Wonen in een woongemeenschap: verschil tussen versies

Versie van 21 nov 2017 om 16:43

In dit hoofdstuk wordt een omschrijving gegeven van gemeenschappelijk wonen. Vervolgens komen de motieven om voor deze woonvorm te kiezen aan bod, alsmede de succesfactoren en de risico's. Het is van groot belang de doelstellingen van een groep in het oog te houden. Die kunnen gaan van eenvoudig gezamenlijk gebruik van huishoudelijke voorzieningen, via plannen voor gezamenlijke activiteiten van culturele of sportieve aard tot woonvormen waarbij zorg voorop staat. Vooral dat laatste aspect is bepalend voor de aard van de woongemeenschap. Maar het gezamenlijk wonen is hoofdzaak; het gezamenlijk wonen met een zorg-component is een variant daarop. Aan het eind van dit hoofdstuk komen de rollen en verantwoordelijkheden van de betrokkenen aan bod, met name die van de ondersteuner.

Inleiding

In dit hoofdstuk wordt een omschrijving gegeven van gemeenschappelijk wonen. Vervolgens komen de motieven om voor deze woonvorm te kiezen aan bod, alsmede de succesfactoren en de risico's. Het is van groot belang de doelstellingen van een groep in het oog te houden. Die kunnen gaan van eenvoudig gezamenlijk gebruik van huishoudelijke voorzieningen, via plannen voor gezamenlijke activiteiten van culturele of sportieve aard tot woonvormen waarbij zorg voorop staat. Vooral dat laatste aspect is bepalend voor de aard van de woongemeenschap. Maar het gezamenlijk wonen is hoofdzaak; het gezamenlijk wonen met een zorg-component is een variant daarop. Aan het eind van dit hoofdstuk komen de rollen en verantwoordelijkheden van de betrokkenen aan bod, met name die van de ondersteuner.

Wat is gemeenschappelijk wonen?

Er zijn vele vormen van gemeenschappelijk wonen. In plaats van een definitie die al die vormen omvat, is gekozen voor een omschrijving van de belangrijkste kenmerken. Bij gemeenschappelijk wonen maken bewoners de keuze om een aantal zaken met elkaar te delen. Zoals hierboven gezegd, kan het gaan om eenvoudig gezamenlijk gebruik van voorzieningen, via plannen voor gezamenlijke activiteiten tot woonvormen waarbij zorg een rol speelt. Gemeenschappelijk wonen kan daarom in vele gradaties bijdragen aan de kwaliteit van het leven van de individuele leden. De bewoners behouden hun zelfstandigheid en hun privacy in de eigen woning maar zijn daarnaast bereid tot een beperkte of ruime mate van gemeenschappelijkheid. Deze uit zich in het samen organiseren van activiteiten en het beheer en gebruik van gemeenschappelijke voorzieningen, zoals een ontmoetingsruimte, een logeerkamer of een gedeelde tuin, maar ook van voorzieningen als een bibliotheek/annex filmzaaltje, een sauna, een auto-sleutelruimte of transportmiddelen.

Voor organisaties als de Landelijke Vereniging Centraal Wonen (LVCW) staan zelfbeheer en zeggenschap over de woonsituatie centraal. Voor organisaties als de Landelijke Vereniging Groepswonen van Ouderen (LVGO) en Wonen van Senioren op Boerderijen (WSB) staat de zelfredzaamheid sterker op de voorgrond. Deze zelfredzaamheid is voorwaarde voor het handhaven c.q. uitoefenen van de drie elementen die groepswonen bepalen:

• privacy: iedereen woont zelfstandig
• zelfbeheer: zeggenschap over de woonsituatie;
• gemeenschappelijke functies, voorzieningen en activiteiten; betrokkenheid

De bewoners geven op eigen wijze invulling aan deze woonvorm. Zij bepalen zelf de samenstelling van de groep en het kader van de gezamenlijke activiteiten. Ieder groepslid heeft eigen verantwoordelijkheden, ook indien ondersteuning wordt geleverd door een zorgaanbieder.

Hof der Toekomst In een Amersfoortse wijk staan 61 woningen in een cirkel. Er wonen 140 mensen die één ding gemeen hebben: ze wonen in de "Hof der Toekomst". Dit is een woonvorm waarbij de bewoners beschikken over een zelfstandige woning, maar ook over gemeenschappelijke ruimten en voorzieningen.De woningen staan rondom het "Binnenhof", een ruimte voor vergaderingen, feesten, koffieochtenden en film- en baravonden. Andere voorzieningen: een wassalon, logeerkamers voor gasten, een kruidentuin, een werkplaats en op het binnenterrein staan enkele schommels.

Onderlinge verschillen

Het gemeenschappelijk wonen kent verschillende vormen. De varianten liggen op het terrein van:

• locatie: stedelijk, landelijk of tussenvormen (bereikbaarheid van voorzieningen)
• vormgeving: één gebouw, bijeengelegen groep woningen, verspreid wonen over een buurt of straat (zg. "gestippeld" *) wonen)

• sociale opbouw en inrichting: groepsruimten, clusterruimten, alleen projectruimten
• bezitsverhoudingen: koop of huur of een mengvorm
• bijzondere voorzieningen: service en/of zorg.

Alleen al deze vijf factoren hebben een grote verscheidenheid in woongroepen ten gevolge.

• ) Een voorbeeld van verspreid of gestippeld wonen is de woongroep Santosa, een groep Javaans-Surinaamse ouderen in woonzorgcomplex Laurens te Rotterdam. De groep omvat 12 woningen op verschillende verdiepingen van het complex dat in totaal uit 237 seniorenwoningen bestaat. De leden van woongroep Santosa wonen twee-aan-twee naast of tegenover elkaar. Buren helpen elkaar, onder andere bij het boodschappen doen. Verder beheren de groepsleden een gemeenschappelijke ruimte en ondernemen zij samen een aantal activiteiten.