Beheer: afspraken en activiteiten

Uit Handreiking gemeenschappelijk wonen
Ga naar: navigatie, zoeken

Inleiding

Ook na de oplevering beheert de groep een lijst van potentiële deelnemers die instromen zodra een woning vrijkomt. Afspraken daarover staan in een toelatingsbeleid van de groep. Onderling en met de eventuele verhuurder worden er afspraken gemaakt over het beheer van de woningen en het complex. De ondersteuner kan helpen om die op papier te krijgen.

Lijstje van beslissingen in de beheerfase:

  • Activiteiten gericht op de werving van nieuwe kandidaten
  • Het opstellen van een toelatingsbeleid
  • Oprichten van een vereniging van eigenaren/bewonersvereniging
  • Afspraken maken over het beheer
  • Vaststellen van een huishoudelijk reglement

Doorlopende werving

In de voorbereiding maar ook nog vlak voor oplevering van de woningen vallen mensen af. Oorzaken kunnen zijn: overlijden of verhuizen, maar het kan ook zijn dat de durf of de financiële middelen ontbreken. Tussen initiatief en oplevering zit doorgaans ook een groot aantal jaren en in die tijd kunnen de omstandigheden ingrijpend veranderen. Uitdunning is dan ook een gegeven.

Tip: het is raadzaam om het aantal woningen voor de woongemeenschappen kleiner te laten zijn dan het aantal leden van de initiatiefgroep. Vuistregel van sommige initiatiefgroepen: aantal wooneenheden twee derde van het aantal leden van de initiatiefgroep.

Anderzijds kan men ook gedurende alle fasen van het project blijvend aandacht besteden aan het aantrekken van aspirant-leden voor de opengevallen plaatsen. Ook na oplevering is een public relations- en wervingsbeleid ter wille van de continuïteit vaak hard nodig.

Succesvolle wervingsactiviteiten

  • Een open dag, waarop mensen in de gelegenheid worden gesteld de woongemeenschap te bezoeken en met de bewoners te praten.
  • Inschakelen van een journalist met belangstelling voor andere woonvormen: een artikel in de krant of een interview op de radio en lokale televisie kan bijdragen aan het wegnemen van vooroordelen of misverstanden.
  • Verspreiding van een folder over de eigen woongemeenschap in bijvoorbeeld bibliotheken, wachtruimtes en op bijeenkomsten die bezocht worden door personen die waarschijnlijk aan het profiel van het lidmaatschap voldoen..
  • Plaatsing van een advertentie in bladen die de doelgroep leest.
  • Meedoen aan de jaarlijkse GemeenschappelijkWonenDag[1], op de derde zaterdag van mei, door op die dag de eigen woongemeenschap open te stellen voor belangstellenden.

Toelatingsbeleid

Nieuwelingen moeten de doelstellingen van de groep onderschrijven en ook anderszins daarin passen. Ook wordt van hen een bijdrage verlangd aan het vitaal houden van de woongemeenschap. Tijdens de selectie van kandidaten kan een toelatingsbeleid houvast bieden. Daarin worden het gewenste profiel van de aspirant-leden en de selectieprocedure beschreven.

  • In het profiel van de kandidaat kan iets gezegd worden over de gewenste leeftijdscategorie, het geslacht, de mate van zelfredzaamheid, hobby's en een subjectieve zaak als "passen in de groep of daaraan iets toevoegen".
  • In de omschrijving van de procedure staat hoe de selectie gebeurt: het aantal gesprekken, wie de gesprekken namens de woongroep zullen voeren, etc. Deze procedure kan door de groep worden vastgelegd in het huishoudelijk reglement.

Profielschets kandidaten Bij Palet wordt het profiel van kandidaten aangepast aan de situatie en de samenstelling van de groep. Er kan op een bepaald moment bijvoorbeeld behoefte zijn aan een kandidaat die mobieler is dan de andere bewoners. Of men zoekt naar een persoon met een redelijk ruim (eventueel persoonsgebonden) budget.

Kennismakingsperiode

Een besluit tot toelating betekent doorgaans dat de betrokkene aspirant-lid wordt van de woongemeenschap en een kennismakingsperiode gaat doorlopen. Pas daarna kan, soms door alle leden van de woongemeenschap, soms door een ballottage-commissie, over een volwaardig lidmaatschap beslist worden. Doel van de kennismakingsperiode is om op basis daarvan tot een goede beslissing te komen. Duur en inhoud van de kennismaking zullen per woongemeenschap verschillen. Soms worden aspirant-leden uitgenodigd om deel te nemen aan vergaderingen of andere activiteiten. Maar er zijn ook woongemeenschappen die de mogelijkheid bieden om een paar dagen bij de woongemeenschap te logeren, zodat men aan den lijve kan ondervinden hoe de woongemeenschap functioneert.

Afspraken over het beheer

Als een project met koopappartementen wordt opgeleverd, moet er een zogenaamde splitsingsakte worden opgesteld om het geheel op te delen. De kopers zijn wettelijk verplicht samen een Vereniging van Eigenaren te vormen om onderlinge afspraken te maken over het onderhoud.

Wanneer het huurwoningen betreft zijn er afspraken nodig met de verhuurder die worden vastgelegd in een beheerovereenkomst. Van de kant van de bewoners zijn twee punten in die overeenkomst van belang:

  • in de eerste plaats moet worden afgesproken dat woningtoewijzing uitsluitend gebeurt op voordracht van de woongroep, c.q. de bewonersvereniging, ter wille van de handhaving van het specifieke karakter van en de samenhang in de groep; dit heet co-optatie
  • in de tweede plaats zijn er goede afspraken nodig over aanpak van leegstand en over de financiële risico's daarvan.

Een argument om het risico bij de corporatie te leggen is, dat in de huurprijs dat risico al (voor een deel) is meegerekend. Bovendien komt een zorgvuldige procedure de samenhang in de groep ten goede en daarmee de kwaliteit van het onderhoud van het complex, een voordeel voor de corporatie, die daarmee tijd en geld bespaart.

In eigen beheer De Tilburgse woongemeenschap 'Samen Verder' coördineert zelf de aanmelding van nieuwe bewoners. De woningcorporatie bemoeit zich niet met de toewijzing. Dat doet de voltallige woongroep. De corporatie is bereid twee maanden leegstand te accepteren. Door de groep worden verschillende gezamenlijke activiteiten georganiseerd. Drie maal per week vinden er gezamenlijke koffieochtenden plaats. Een activiteitencommissie coördineert een handwerkclub, een kaartclub en een zang- en dansgroep. De groep heeft in eigen gelederen een klusjesman. Het schoonhouden van de gemeenschappelijke ruimten wordt onderling, via een rooster, geregeld. De grote gemeenschappelijke tuin is door de leden zelf ingericht en wordt ook gezamenlijk onderhouden.